In Nederland groeit de behoefte aan veilige alternatieven voor chemische middelen. De Gezondheidsraad bevestigt nu dat natuurlijke gewasbescherming cruciaal is — maar pas werkt als toelating en toepassing sneller en slimmer worden ingericht.
Risico’s van chemische middelen vragen om alternatieven
Chemische gewasbeschermingsmiddelen brengen risico’s mee voor gezondheid en milieu. De Gezondheidsraad adviseert daarom om natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen breder inzetbaar te maken. Dat vraagt om aanpassingen in toelatingsprocedures én om een praktijk die het gebruik van deze middelen eenvoudiger maakt. Dit sluit aan bij het overheidsbeleid dat gericht is op het terugdringen van chemische middelen.
Wat biocontrol precies toevoegt
Natuurlijke gewasbescherming — biocontrol — omvat onder andere insecten zoals lieveheersbeestjes en sluipwespen, bacteriën, virussen, schimmels, plantaardige stoffen en feromonen. Ze brengen weinig risico’s met zich mee en zijn gunstig voor milieu en biodiversiteit. Deze middelen vervangen chemische alternatieven meestal niet één-op-één; ze functioneren binnen een bredere systeemaanpak waarin plantgezondheid centraal staat.
Toelating sluit nog onvoldoende aan op biologische middelen
Volgens de Gezondheidsraad is grootschalige toepassing nu lastig omdat biocontrol door een Europese toelatingsprocedure gaat die vooral is ingericht op chemische middelen. Dit leidt tot hoge kosten en langdurige trajecten. De raad adviseert daarom om in Europa te pleiten voor harmonisatie, maatwerk en betere aansluiting van toelating op de kenmerken van biologische middelen.
Praktijktoepassing blijft achter
Ook in de praktijk is het gebruik volgens de raad niet eenvoudig genoeg. Telers ervaren drempels door gebrek aan toepasbare kennis, onzekerheid en financiële risico’s bij de overstap naar biocontrol. De Gezondheidsraad adviseert om toepassing in de praktijk te vergemakkelijken en telers hierin actief te ondersteunen.
Onafhankelijke advisering met brede relevantie
De Gezondheidsraad is een onafhankelijk adviesorgaan dat regering en parlement voorlicht over wetenschappelijke inzichten binnen volksgezondheid en gezondheids(zorg)onderzoek. Met dit advies onderstreept de raad het belang van veilige, natuurlijke alternatieven en de noodzaak om het beleids- en toelatingskader daarop aan te passen.
’Wij onderstrepen het advies van de gezondheidsraad: “Verbeter toelating en toepassing natuurlijke gewasbescherming”. Wij staan aan de vooravond van een doorbraak op dit dossier in Europa. Dit advies bevestigd dat wij en onze leden op de juiste weg zijn om natuurlijke gewasbescherming dichter bij de praktijk te brengen voor boer, teler, maatschappij en milieu”.
Helma Verberkt, directeur Artemis
📄 Download de documenten
'Gezondheidswinst door inzet biocontrol voor gewasbescherming'
Adviesrapport [PDF | 12 november 2025 | 53 pagina's | 695 kB]
Samenvatting [PDF | 12 november 2025 | 4 pagina's | 168 kB]
